Karmienie piersią – jak długo powinno trwać?

Mleko matki – skarb dla dziecka

Zacznijmy od tego jak niepodważalnie najlepszym pokarmem dla dziecka jest mleko matki.

Celem, do którego należy dążyć, jest wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka¹ Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZW.

 Nie ma natomiast podstaw naukowych, które określiłyby, kiedy karmienie piersią powinno być zakończone. Zalecenia ekspertów odnośnie karmienia piersią po ukończeniu 1 roku życia przez dziecko, są takie by trwało ono tak długo jak będzie to pożądane przez matkę i dziecko. ²Szajewska H., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy medyczne/Pediatria 2014, t11, 321-338.

Długie karmienie piersią – czy to ma sens?

Karmienie piersią – jak długo przynosi korzyści dla matki i dziecka? Nieprawdą jest, że mleko matki traci swoje wartości odżywcze i karmienie piersią starszych dzieci, to szkodliwa dla mamy i dziecka „fanaberia”. Karmienie piersią w tym czasie zaspakaja zarówno potrzeby żywieniowe jak i zdrowotne (system immunologiczny), a także emocjonalne dziecka. Dzieje się tak, dlatego, że:

• mleko nadal zawiera białko, tłuszcze, laktozę, witaminy i składniki mineralne,
• gruczoł mleczny dalej wytwarza przeciwciała
• rytm karmienia jest dostosowany do dziecka³ M. Nehring-Gugulska, M. Zukowska-Rubik, A.Pietkiewicz “Karmienie piersią w teorii i praktyce”, Medycyna Praktyczna Kraków 2017 s.137

Warto wspomnieć, że kontynuacja karmienia piersią po 1 roku życia pozwala na pokrycie ewentualnych niedoborów np. witaminy B12 czy kwasu foliowego⁴M. Nehring-Gugulska, M. Zukowska-Rubik, A.Pietkiewicz “Karmienie piersią w teorii i praktyce”, Medycyna Praktyczna Kraków 2017 s.86 . 

. Dlatego dziwi, że aż 25% polskich mam dzieci w wieku już 7-12 rezygnuje z karmienia piersią.  

Samo karmienie piersią może być jednak niewystarczające dla zbilansowania diety. Mleko matki jest wartościowe także po 1. roku życia dziecka, ale niektórych składników zawiera zbyt mało m.in. żelaza, cynku, wapnia. ⁵ Perrin, M. T., Fogleman, A. D., Newburg, D. S., & Allen, J. C. A longitudinal study of human milk composition in the second year postpartum: implications for human milk banking. Maternal & Child Nutrition, 2017, 13(1). Dlatego należy pamiętać o prawidłowej diecie juniora m.in. że istotnym elementem diety małego dziecka, także karmionego piersią, jest mleko oraz produkty mleczne. Dodatkowo ilość dostarczanych składników z mlekiem matki różni się w zależności od tego, ile maluch tego mleka spożywa. Niektóre dzieci przyjmują sporą porcję mleka mamy dziennie, a z nim składniki odżywcze, inne ssą bardzo niewiele (głównie dla poczucia bezpieczeństwa) i mimo karmienia piersią muszą niemal wszystkie składniki brać z pożywienia.

Długie karmienie piersią – korzyści dla mamy

W natłoku różnych informacji możne spotkać się z przekonaniami, że długie karmienie piersią może mieć negatywne skutki. Tymczasem naukowcy wykazali, że jeśli skumulowany czas karmienia w życiu kobiety przekracza 12 miesięcy to zmniejsza się u niej ryzyko zachorowania na:

• reumatoidalne zapalenie stawów
• nadciśnienie tętnicze
• hiperlipidemię
• choroby układu krążenia
• cukrzycę
• raka sutka
• raka jajnika⁶ Eidelman A.L., Schanler R.J.,i wsp.;AAP, Section on Breastfeeding. Breastfeeding and the Use of Human Milk. Pediatrics 2012; 129 (3): e 827-841

Karmienie piersią powyżej roku nie ma także wpływu na rozwój wad wymowy u dziecka. 

Jak wygląda spożycie mleka i przetworów mlecznych przy karmieniu piersią?

Kolejną istotną rzeczą jest fakt, że zgodnie z zaleceniami Instytutu Matki i Dziecka dziecko w wieku 13-36 miesięcy powinno spożywać codziennie 3 porcje mleka i produktów mlecznych. ⁷ Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013  Mleko (w tym mleko modyfikowane) i produkty mleczne – jogurt, kefir, serki twarogowe, sery żółte zawierają łatwo przyswajalne białko i wapń.  Wapń jest pierwiastkiem niezbędnym do budowy kości, zębów i prawidłowego przebiegu wielu przemian metabolicznych. Mleko i produkty mleczne zawierają także niektóre witaminy z grupy B. ⁸Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013. Dlatego mimo karmienia piersią nie można zapominać o tej ważnej grupie produktów.  Należy pilnować by podawać dzieciom dziennie łącznie 2 szklanki mleka (matki i mleka modyfikowanego lub krowiego) oraz 1 porcję innych produktów mlecznych. Dlatego warto aby mamy karmiące piersią kontrolowały ilość swojego mleka podawanego dziecku i uzupełniały brakujące ilości mlekiem ( mlekiem modyfikowanym lub krowim), jogurtem naturalnym, kefirem, maślanką, serem żółtym, serem twarogowym. Jest to istotna kwestia, gdyż najnowsze badania wykazują niedostateczne spożycie mleka i produktów mlecznych wśród małych dzieci w Polsce. ⁹Weker H.i wsp.:”Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 5.do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok”, Instytut Matki i Dziecka, 2017. Jeśli chcesz wiedzieć więcej o mleku w diecie roczniaka, zajrzyj do porad naszego eksperta.  

Przypisy Rozwiń

• 1
   Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZW
• 2
  Szajewska H., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy medyczne/Pediatria 2014, t11, 321-338.
• 3
  M. Nehring-Gugulska, M. Zukowska-Rubik, A.Pietkiewicz “Karmienie piersią w teorii i praktyce”, Medycyna Praktyczna Kraków 2017 s.137
• 4
  M. Nehring-Gugulska, M. Zukowska-Rubik, A.Pietkiewicz “Karmienie piersią w teorii i praktyce”, Medycyna Praktyczna Kraków 2017 s.86
• 5
  Perrin, M. T., Fogleman, A. D., Newburg, D. S., & Allen, J. C. A longitudinal study of human milk composition in the second year postpartum: implications for human milk banking. Maternal & Child Nutrition, 2017, 13(1).
• 6
   Eidelman A.L., Schanler R.J.,i wsp.;AAP, Section on Breastfeeding. Breastfeeding and the Use of Human Milk. Pediatrics 2012; 129 (3): e 827-841
• 7
  Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013
• 8
  Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013
• 9
  Weker H.i wsp.:”Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 5.do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok”, Instytut Matki i Dziecka, 2017.