Najczęstsze błędy w żywieniu dzieci przedszkolnych

Dziecko w przedszkolu otrzymuje trzy pełnowartościowe posiłki: śniadanie, obiad i podwieczorek. Powinny one w 75% pokrywać zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze. A to oznacza, że posiłki podawane w przedszkolu w bardzo dużym stopniu kształtują dietę dziecka. Jak więc powinien wyglądać jadłospis przedszkolaka? 

Sprawdź, czy posiłki, które otrzymuje Twoje dziecko w przedszkolu i w domu, dostarczają mu odpowiedniej ilości składników odżywczych. Zobacz też, jakie są najczęstsze błędy w żywieniu dzieci w wieku przedszkolnym.

Monotonna dieta przedszkolaka

Powszechnym błędem w żywieniu dzieci jest monotonia i brak urozmaicenia. Podawanie dziecku tych samych potraw zbyt często po pewnym czasie może powodować znudzenie oraz brak ochoty na jedzenie. Dotyczy to również ulubionych dań. Różnorodność posiłków wpływa na poprawę apetytu i powoduje, że są one akceptowane i chętniej spożywane. A przy tym stosowanie szerszego asortymentu produktów umożliwia dostarczenie organizmowi większej ilości niezbędnych składników odżywczych. Ważny jest również estetyczny wygląd posiłków. Kolorowe, przyciągające wzrok potrawy pobudzają apetyt i są chętniej spożywane przez dzieci.

Nadmiar cukru i słodyczy 

Nadmierne spożycie cukru jest jednym z najczęstszych błędów w żywieniu dzieci i nie wpływa jedynie na rozwój próchnicy zębów. Wynika ono w głównej mierze ze spożywania słodyczy oraz gazowanych napojów i soków owocowych. Badania¹Weker H. i wsp.: „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13-36 miesięcy w Polsce“ Instytut Matki i Dziecka we współpracy z Fundacją NUTRICIA, 2011. pokazują, iż 80% dzieci w wieku 1-3 lata spożywa za dużo cukru. U dzieci w wieku przedszkolnym ten problem niestety nie znika. Duża część dzieci w tym wieku spożywa słodycze codziennie. Sięgają po nie odruchowo lub gdy odczuwają głód. 
Słodycze są wysokokaloryczne i sprzyjają nadmiernej masie ciała. Jeden batonik pokrywa limit całodziennego spożycia tzw. cukru dodanego i około 20% dziennej puli kalorii według zalecanych norm żywienia dla dzieci w wieku przedszkolnym.
Częstym błędem ze strony rodziców i opiekunów jest zezwalanie dzieciom na podjadanie słodyczy bezpośrednio przed posiłkiem. Dostarczona w ten sposób spora ilość energii i podwyższenie stężenia glukozy we krwi, powodują sytość i niechęć do spożywania głównego posiłku. W ten sposób organizm dziecka nie otrzymuje odpowiedniej ilości wartościowych składników odżywczych z pożywienia. Otrzymuje za to puste kalorie. Słodycze i słodkie napoje wypierają więc z diety produkty pożądane i wartościowe.

Zbyt duże spożycie soli przez przedszkolaki

Dzieciw wieku 1-3 lat nie powinny spożywać więcej niż 1,9 g soli dziennie (AI – wystarczające spożycie), a w wieku 4-6 lat nie więcej niż 3 g soli/dzień. Odpowiada to ilości soli zawartej w 1/2 łyżeczki do herbaty. 
Badania²Scientific Advisory Committee on Nutrition (SACN), 2003. pokazują, że spożycie soli wśród najmłodszych grup wiekowych jest niemal dwukrotnie większe od zalecanych ilości. Wynika to m.in. z wysokiej zawartości tego składnika w produktach przetworzonych, spożywania słonych produktów typu fast food oraz przyprawiania potraw zgodnie z preferencjami smakowymi dorosłych.
Wysokie spożycie soli w okresie dzieciństwa przyczynia się do rozwoju nadciśnienia i może być przyczyną rozwoju wielu chorób w wieku dorosłym. Nadmiar soli może wpływać niekorzystnie na prawidłowy rozwój układu kostnego dziecka i prowadzić do zwiększonej demineralizacji kości, ponieważ powoduje zwiększenie wydalania wapnia z organizmu. Zbyt duże spożycie soli przez dzieci w wieku przedszkolnym prowadzi też do nadmiernego obciążenia nerek, które są mniej rozwinięte niż u dorosłych.

Zbyt niskie spożycie mleka i przetworów mlecznych

Mleko i przetwory mleczne stanowią najlepsze źródło wapnia w diecie dziecka. Wapń jest podstawowym składnikiem kości i zębów. Jego niedobór może prowadzić do powstania kości o osłabionej strukturze, podatnych na złamania i urazy. Dlatego też u dzieci w wieku przedszkolnym, których organizmy są w fazie intensywnego wzrostu i rozwoju, odpowiednie spożycie produktów bogatych w wapń jest szczególnie ważne. 
Dzieciom w wieku przedszkolnym zaleca się podawanie 2-3 szklanek mleka dziennie. 1 szklankę mleka można zastąpić 1 szklanką jogurtu, kefiru lub maślanki, 2 opakowaniami twarogu ziarnistego lub 2 cienkimi plasterkami sera żółtego. W przedszkolu dziecko powinno spożywać minimum połowę zalecanej ilości wapnia w postaci mleka i produktów mlecznych.

Traktowanie jedzenia w kategoriach nagrody lub kary

Traktowanie jedzenia w kategorii nagrody i kary jest częstym błędem popełnianym przez rodziców i opiekunów ze starszego pokolenia. Tymczasem zmuszanie dziecka do jedzenia, chwalenie go za zjedzenie całej porcji, albo przeciwnie – ganienie za pozostawienie jedzenia może już na wstępie zaburzać mechanizmy samokontroli łaknienia. Najnowsze zalecenia dotyczące żywienia oraz kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych mówią, iż rodzice i opiekunowie decydują o tym, co dziecko je, natomiast dziecko decyduje samo o tym, czy i ile zje.

Przypisy Rozwiń

• 1
  Weker H. i wsp.: „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13-36 miesięcy w Polsce“ Instytut Matki i Dziecka we współpracy z Fundacją NUTRICIA, 2011.
• 2
  Scientific Advisory Committee on Nutrition (SACN), 2003.